Anje Ros (lector HKE) en Linda Keuvelaar – van den Bergh (hoofddocent OSO) ontwikkelden de scan ‘Onderzoekscultuur in de school’. Deze scan is bedoeld voor scholen die onderzoek in de school willen benutten om zich als team verder te ontwikkelen tot een professionele leergemeenschap. Het is een zelfevaluatie-instrument: scholen kunnen dit instrument zelfstandig gebruiken om de eigen fase van ontwikkeling te bepalen en doelen voor verdere schoolontwikkeling te formuleren. De scan bestaat uit acht aspecten. Per aspect worden er vijf fasen van ontwikkeling beschreven. Ook is er per aspect een interventiekaart ontwikkeld met ideeën voor interventies om het betreffende aspect te versterken. De scan is met name geschikt voor academische opleidingsscholen, maar kan ook worden gebruikt door andere scholen die willen starten met onderzoek in de school. De aspecten van het instrument zijn:
A. Condities voor onderzoekscultuur
1. Werkwijze onderzoeksgroep: de onderzoeksgroep voert praktijkonderzoek uit en draagt zorg voor de implementatie ervan.
2. Draagvlak van onderzoeksgroep: in de onderzoeksgroep zijn personen vertegenwoordigd met aanzien in de school.
3. Betrokkenheid van het team bij het onderzoek: leraren buiten de onderzoeksgroep worden geïnformeerd over en betrokken bij het onderzoek.
4. Voorbeeldrol van de schoolleider: de schoolleider geeft zelf blijk van een onderzoekende houding en gebruikt onderzoek voor beleidsontwikkeling.
B. Feedbackfunctie
5. Onderzoeksthema en beleid: het onderzoeksthema is afgeleid uit de speerpunten van de school en onderzoek wordt gebruikt om beleidskeuzes te maken.
6. Onderzoekende houding: leraren zijn bereid hun onderwijs te verbeteren, ze reflecteren op hun lessen en maken gebruik van literatuur.
C. Dialoogfunctie
7. Professionele dialoog: leraren zijn bereid naar van elkaar te leren, staan open voor het geven en ontvangen van feedback.
8. Visieontwikkeling en profilering: leraren spreken over wat ze onder goed onderwijs verstaan, de schoolvisie wordt vertaald in concreet gedrag, de school profileert zich als academische opleidingsschool.
Interventiekaarten
Per aspect is een interventiekaart ontwikkeld met interventies om het betreffende aspect te versterken. Er zijn interventies die zijn gericht op de organisatie en interventies die zijn gericht op de cultuur. De interventies zijn gebaseerd op eerder onderzoek in de academische opleidingsschool (Van den Bergh & Ros, 2015; Ros, Timmerman & Van der Steen, 2016).
De scan en de kaarten zijn uitgegeven door het Platform Samen Opleiden: https://www.platformsamenopleiden.nl/kwaliteitsreeks/#verdieping.
