Studenten aan het woord over kwaliteitsontwikkeling

Bij de eerste verkenning van het thema ‘kwaliteitsontwikkeling in het POS’ maken de aanwezige studenten hun behoeften en beeldvorming al snel duidelijk: voor hen zijn het belang van heldere afstemming, doelgerichtheid, zorgvuldige communicatie en ‘verwachtingenmanagement’ kernthema’s die aandacht vragen bij kwaliteitsontwikkeling. Uiteraard verschilt de focus per student, maar op hoofdlijnen zien de studenten kansen daar waar het gaat over de voorspelbaarheid en eenduidige aanpak van hun mentoren, basisschoolcoaches (BSC) en studieloopbaanbegeleiders (SLB). Meer concreet benoemen de studenten enkele ontwikkelgebieden die voor hen direct verbonden zijn aan kwaliteitsontwikkeling omdat deze raken aan de actieve samenwerking tussen het werkveld en de opleiding.

Heldere verwachtingen

Een eerste voorbeeld richt zich op de verwachtingen van mentoren richting de studenten en andersom: wanneer wordt gestuurd op helderheid in verwachtingen voorkomt dit spanning en onduidelijkheid. Hierin speelt de pabo ook een belangrijke rol: ‘zorg dat helder is wat er wordt verwacht en hoe doelen kunnen worden bereikt (én de manier waarop je rekening houdt met de verschillende typen studenten)’. Andere (ouderejaars) studenten kunnen hierbij overigens ook een belangrijke rol spelen wanneer zij de eerstejaars wegwijs maken, begeleiden en voorzien van advies en feedback. Dit wordt als zeer waardevol ervaren en zou in het hele POS de opstart van eerstejaars kunnen vergemakkelijken. De intervisiebijeenkomsten die leergemeenschappen georganiseerd hebben op hun opleidingsschool kunnen zich hier goed voor lenen. Voor de start van het schooljaar is de kick-off een uitgelezen moment. Voor de mentoren bieden hun mentoren bijeenkomsten een prima mogelijkheid om verwachtingen te delen tussen de opleiding en het werkveld.

Zorgvuldige communicatie

Een tweede voorbeeld richt zich op de kwaliteit en het belang van zorgvuldige communicatie. ‘Communicatie is een belangrijk middel bij kwaliteitsontwikkeling’. Voor de eerstejaars kan een goed voorbereide kick-off veel duidelijkheid scheppen en energie geven. Zo'n bijeenkomst moet dan wel een vervolg krijgen gedurende het jaar. Voor de studenten zijn het bespreken van de rolbeschrijvingen en wat van elkaar mag worden verwacht  belangrijke onderdelen. Er mag volgens de drie studenten zelfs al gezamenlijke worden nagedacht en gesproken over een ondergrens in wat er van elkaar wordt verwacht (ongeacht verschillen in de personen). Van de studenten vraagt dit wel om voldoende openheid en coachbaarheid.

Kwaliteit van feedback

Het derde kernthema richt zich op de kwaliteit van feedback van mentoren en studenten. Door hierin te investeren (in scholing, training en in de balans tussen ruimte geven en ruimte nemen) kan worden gewerkt aan afstemming op specifieke behoeften van studenten. ‘Daar waar de ene student meer doelgericht aan de slag kan en wil met didactische en pedagogische doelen is de ander meer gericht op ontwikkelen van zelfbeeld en professionele houding’.

De rol van de schoolleider

Vervolgens hebben Lieke, Lieke en Maud ook over de rol van schoolleider een duidelijke mening. Zij vinden het belangrijk dat een schooldirecteur persoonlijke aandacht heeft voor de studenten: ‘het hebben van stagiaires geldt niet als een werkdruk verlagende maatregel (door meer handen in de school) maar betekent juist ook het samen bouwen aan de leerkrachten van de toekomst’. Ook zien zijn unaniem een belangrijke taak weggelegd voor de schoolleider daar waar het gaan over het formuleren van een visie op leren. ‘Studenten kunnen hierbij ook op de inhoud worden benaderd’. De schoolvisie moet ruimte laten voor de input van studenten maar ook voor de ontwikkelingen die op de pabo’s spelen. Bij het werken aan de kwaliteit van leerkrachten (van de toekomst) is het belangrijk om hier breed over in gesprek te gaan. Dit kan ook gelden voor het werken met de ontwikkelscans waarbij studenten meedenken in de vertaling van opbrengsten naar ambities en plannen.

De impact van mentoren

Tenslotte wordt aangegeven dat de rol en impact van de mentoren erg groot is omdat deze veel contact hebben met de studenten in de werkomgeving (gaat ook over het afstemmen van werkzaamheden en betrekken bij schoolse activiteiten). Naast een gerichtheid op aanleren van vaardigheden moet er ook voldoende aandacht zijn op begeleiden en coachen. Om dat te realiseren moeten de mentoren wel de tijd krijgen om hier mee bezig te kunnen zijn. Nu hebben ze het vaak heel erg druk en richt de begeleiding zich vooral op wat de student in de groep moet doen in plaats van de persoonlijke doelen en ontwikkeling van de student. Soms levert dit dilemma’s op waarbij het voor de studenten prettig is als een ‘escape’ bestaat in de vorm van een basisschoolcoach of studieloopbaanbegeleider.

Marlon van de Put, maart 2019