Panelgesprek
Het POS is door de jaren heen in omvang en complexiteit flink gegroeid. Dit heeft geleid tot een grote diversiteit aan aanpakken, opvattingen en ontwikkelrichtingen. Om het gezamenlijke en integrale karakter van het POS (en daarmee ook de kwaliteitsontwikkeling) te ondersteunen is het panelgesprek geïntroduceerd: ‘in dialoog samen verder bouwen aan de kwaliteit(scultuur) van het POS’.
In de integrale kwaliteitsontwikkeling van het POS vormen panelgesprekken een waardevolle toevoeging omdat deze uitgaan van de ontmoeting, dialoog en het samen werken aan kwaliteitsverbetering en het kwaliteitsbewustzijn. De panelgesprekken zijn hiermee een aanvulling op de bestaande kwaliteitsaanpakken en instrumenten van het POS. Het verkennen van de actualiteit, opvattingen, oplossingsrichtingen en ontwikkelingen zijn enkele invalshoeken. Deze laagdrempelige dialoogstructuur richt zich hierbij op inhoudelijke ontmoetingen tussen (een brede vertegenwoordiging van) POS partners. De gesprekken kunnen gaan over praktische kwesties, actuele ontwikkelthema’s maar ook ‘big issues’. Hierbij wordt aangemoedigd dat er aanwezigheid is van betrokkenen vanuit de diverse regio’s, domeinen en rollen. Door die diversiteit in samenstelling wordt perspectiefwisseling mogelijk en kunnen verschillen in opvattingen, achtergronden en ervaringen worden benut. Panelgesprekken spelen daarmee ook een belangrijke rol bij de ‘verspreiding’ van het kwaliteitsdenken binnen het POS.
Kenmerken van panelgesprekken
Het werken met panelgesprekken in het POS is een systematiek an sich en kent een aantal karakteristieke kenmerken. Deze kenmerken zorgen voor een helderheid in de aanpak en doelgerichtheid. Hieronder volgt een beknopte beschrijving van enkele kenmerken.
Samenstelling van het panel
Eén van de krachtige elementen van de panelgesprekken is dus de samenstelling. Dit houdt in dat voorafgaand aan de bijeenkomst wordt nagedacht welke samenstelling het beste bij kan dragen aan het bereiken van het doel van de bijeenkomst. Naast de heterogene samenstelling (hierbij zijn diverse regio’s, rollen en domeinen vertegenwoordigd), kan ook worden gekozen voor een homogene samenstelling. Op deze manier wordt door actoren met dezelfde rol uit verschillende regio’s de dialoog gevoerd over hun opvattingen, ervaringen en kennis rond betekenisvolle thema’s.
Belang van voorbereiding en gespreksleiding
De panelleiders of initiatiefnemers buigen zich voorafgaand aan de uitnodiging voor het gesprek onder andere over de bedoeling, geschikte interactieve werkvormen, realiseren van gelijke deelname, verslaglegging, etc. De panels worden geleid door een vaardige gespreksleider die in staat is om op basis van bovenstaande aanpakken te komen tot een heldere uiteenzetting van opvattingen, meningen en beschrijvingen. Zij hebben hierbij ook aandacht voor de mate waarin aanpakken en ontwikkelingen zich verhouden tot de POS visie.
Doelgerichtheid
Panelgesprekken kunnen worden georganiseerd om in gezamenlijkheid aan realiteitstoetsing te doen, good practices te delen of actuele ontwikkelingen te verkennen c.q. te delen. Dit kan gericht zijn op praktische kwesties, maar het panelgesprek leent zich ook voor de meer complexe thema’s of ‘big issues’. Deze dialogen leveren kwaliteitsinformatie op met het doel dat de betrokkenen, en wellicht ook andere POS partners, hier hun voordeel mee kunnen doen (oplossingen bieden, inspiratie geven, aan het denken zetten). Het kan ook zijn dat essenties uit het ene panelgesprek fungeren als opmaat voor een inhoudelijk vervolg (in de vorm van een nieuw panelgesprek, binnen het coördinatorenoverleg of de stuurgroep).
Analyse, communicatie en borging van inzichten en leerwinst
De inzichten, essenties en uitkomsten van de panelgesprekken worden door de gespreksleiding verzameld en (met de voorbereidingsgroep) geanalyseerd. De trends die dit oplevert worden digitaal beschikbaar gesteld (geborgd) voor alle actoren binnen het POS. Dit maakt het ook voor de stuurgroep mogelijk om zich op de hoogte te stellen van ontwikkelingen en hierop sturingsvragen te formuleren. Ook kan er per periode worden onderzocht welke thema’s hot items zijn en wellicht nog meer aandacht vragen.