Principe 10 - Integraal

Het waarom
Integrale kwaliteitszorg is een proces dat zich uitstrekt over alle deelprocessen binnen een organisatie en waarbij alle hiërarchische niveaus in de organisatie betrokken zijn (Bakker & Meertens, 2014)¹. Integrale kwaliteitsontwikkeling richt zich op doelgericht en systematisch werken aan kwaliteit. Enkele kernaspecten zijn de deelname van alle betrokkenen, een cyclisch karakter en de focus op voortdurende verbetering. De kern van de integrale aanpak binnen het POS is beschreven in de visie op kwaliteitsontwikkeling. Hierin wordt beknopt ingegaan op het belang dat voor het werken aan kwaliteit binnen het POS de diverse instrumenten en werkwijzen worden ingezet om de kwaliteit vast te stellen, te bereiken en te behouden. Naast een focus op de kortere termijn is ook oog voor lange termijn ontwikkelingen en doelstellingen die in relatie staan met het bestaansrecht van het POS. Denk hierbij aan het samen opleiden van goede leerkrachten, samen werken aan een onderzoekende houding en onderzoekscultuur, samen (verder) professionaliseren vanuit het principe ‘een leven lang leren’.

Het hoe
Bovenstaande ambities zijn verweven in de IKO aanpak van het POS zonder dat deze als een keurslijf in blauwdruk zijn vastgelegd. Deze bewuste keuze komt voort uit het uitgangspunt dat eigenheid en het voeren van de dialoog belangrijke kenmerken zijn die haaks staan op uniformering of kwaliteitsbeleid als keurslijf. In tegenstelling daarop wordt juist geïnvesteerd in een gezamenlijke kwaliteitscultuur.

Sinds het ontstaan van het POS is het partnerschap zowel in de breedte (aantal deelnemende partnerorganisaties en betrokkenen) als in de diepte (ten aanzien van kennis en doorontwikkeling binnen de drie POS domeinen). Dit heeft geleid tot een situatie die een integrale benadering van kwaliteitsontwikkeling en het bouwen van gezamenlijke begrippenkaders lastig maakt. Er is een aantal factoren van invloed bij totstandkoming van een kwaliteitscultuur die een integraal karakter kent (denk aan verschillen in ambitieniveaus, capaciteit en ontwikkelfases). Ondanks deze factoren zijn er zeker voorbeelden waaruit blijkt dat kwaliteitsontwikkeling een gezamenlijke verantwoordelijkheid is die vanuit onderlinge verbinding bijdraagt aan bijvoorbeeld betere leerkrachten. Zo is er regio-overstijgende samenwerking van basisschoolcoaches en zijn er structurele overleggen waarin diverse actoren in dialoog gaan. De duiding van good practices en de benutting hiervan voor kennisdeling en kwaliteitsontwikkeling is echter nog een aandachtspunt. De werkwijze met de panelgesprekken zou in de versterking hiervan een prominente rol kunnen spelen.

¹ Bakker, C. & Meertens, A. (2014). IKZ. Integrale kwaliteitszorg en verbetermanagement. Groningen/ Houten: Noordhoff Uitgevers.