Principe 1 - Een leven lang leren

Het waarom
De onderliggende gedachten rond een leven lang leren zijn zowel op het niveau van het POS als op overheidsniveau een hot item. In diverse publicaties wordt aandacht geschonken aan het belang van continu leren door reflectie op het eigen handelen (‘Leraar zijn’)¹ en het vergroten van professioneel handelen en vermogen door bij- en nascholing (‘Versterking leraar’)². Ook het inductiebeleid vanuit de huidige cao PO en de registers voor schoolleiders en leraren is veel aandacht voor de doorgaande professionaliseringslijn die een leven lang leren aanmoedigt en faciliteert.

Een belangrijk element van professioneel handelen is de drijfveer tot voortdurende doorontwikkeling van het persoonlijk meesterschap en van de beroepsgroep. Dit stopt niet na het afronden van een opleiding maar uit zich in een continue nieuwsgierigheid en honger naar doorontwikkeling. Vanuit de op leren gerichte werkwijzen binnen het POS bezien, is het doel van kwaliteitsontwikkeling niet gericht op het creëren van een systeemwereld van procedures, handboeken en afspraken om vervolgens te verwachten dat de leefwereld (praktijk- en opleidingscontext) zich hier naar gaan gedragen. Het POS is immers geen systeemwereld die al ‘af’ is. Ontwikkelvraagstukken dienen zich dagelijks aan en kunnen per regio, domein of actieniveau verschillen. Ondanks die diversiteit is er wel een voortdurende motivatie en ambitie voor doorontwikkeling en de afstemming op behoeften en mogelijkheden van opleidingsinstituten, het werkveld en betrokkenen. 

Het hoe
Het onderwijs is een dynamisch geheel dat voortdurend in beweging is. De bij het POS betrokken actoren zijn niet de alwetende vraagbaak, maar dienen juist als een bron van inspiratie, voorbeeldgedrag en hefboom tot leren in de praktijk en school. Vanuit dat perspectief dragen alle actoren een gezamenlijke verantwoordelijkheid met betrekking tot het voortdurend samenwerken aan de kwaliteit van de beroepsgroepen én van het onderwijs. Dit gaat verder dan het voeren van een actief inductiebeleid voor startende leerkrachten. Dit principe richt zich breed op de ambities en het lerend vermogen binnen alle domeinen en actoren van het POS. We zien een op leren gerichte grondhouding, actieve samenwerking en komen tot een inhoudelijke dialoog. Ontwikkeling en leren vindt hierbij op diverse manieren plaats en staat ook hoog op de ontwikkelagenda van de opleidingsinstituten (H.I.L.L. principes, gepersonaliseerd leren, diepgaand leren, etc.). Uiteraard vindt dit zijn vervolg en verbreding in de lespraktijk op basis van ervaringsleren, coaching, feedback en reflectie. Een belangrijke voedingsbodem zijn hierbij het werken in PLG’s en onderzoeksgroepen. Ook zijn formele (volgen van opleiding, cursus, etc.) en informele scholing (in de praktijk opdoen van rijke leerervaringen) van invloed.

¹ Kijk hier voor de publicatie ‘Leraar zijn’ van de Onderwijsraad.
² Kijk hier voor de aanbevelingen uit de publicatie ‘Kiezen voor kwalitatief sterke leraren’ van de Onderwijsraad.